لیست اختراعات محمدمهدی مهرآذر
يكي از روش هاي حفظ باروري در انسان و حيوانات، كشت فوليكول در شرايط آزمايشگاهي به منظور دست يابي به تخمك بالغ مي باشد. با توجه به وجود شباهت هاي ساختاري و فيزيولوژيك بين تخمدان گوسفند و انسان و نيز محدوديت هاي اخلاقي در پژوهش بر تخمدان انسان، از گوسفند به عنوان يك مدل خوب تخمدان انساني استفاده مي گردد. از سوي ديگر با توجه به اهميت برخي گونه هاي گوسفند به لحاظ خصوصيات ژنتيكي و يا برخي گونه هاي بومي در معرض خطر انقراض، تهيه بانكي از ذخاير ژنتيكي گونه هاي مورد نظر الزامي است. در اين راستا در صورت فراهم شدن امكان كشت فوليكول هاي تخمداني (با توجه به كثرت آنها در بافت تخمدان) تا مرحله تخمك بالغ، دستاورد عظيمي در زمينه حفظ ذخاير ژنتيكي گونه هاي مورد نظر حاصل خواهد شد. در كيت طراحي شده بدين منظور، به دو روش دستيابي به اين مهم تسهيل شده است: 1- جداسازي فوليكول هاي پريمورديال با روش هضم آنزيمي بافت تخمدان (Collagenase 1mg/ml و DNase 1.3µg/ml) كه موجب وارد آمدن كمترين آسيب به فوليكول ها مي گردد و 2- كشت سه بعدي فوليكول هاي پريمورديال جدا شده در هيدروژل آلژينات 2% به مدت 2 هفته، به منظور حفظ قابليت تكاملي آنها و دستيابي به فوليكول هاي ثانويه.
پيشرفت در درمان سرطان موجب افزايش بهبود افراد مبتلا به سرطان گرديده ولي آسيب ذخاير تخمداني بدليل شيمي درماني و پرتو درماني باعث مشكل ناباروري شخص مي گردد. در حال حاضر انجماد بافت تخمدان قبل از درمان سرطان ، روش سريع و اميد بخشي براي حفظ باروري بيماران سرطاني است. هدف اصلي از انجماد تخمدان در واقع حفظ فوليكول هاي پريمورديال و اوليه است كه به ميزان زيادي در بخش قشري تخمدان وجود دارند و در برابر فرآيند انجماد در مقايسه با فوليكول هاي بالغ از مقاومت بيشتري برخوردار مي باشند. پس از انجماد بافت تخمدان، به منظور بازيابي باروري دو روش متصور است؛ 1. پيوند بافت تخمدان 2. بلوغ آزمايشگاهي فوليكول¬ها كه با توجه به احتمال ورود و فعال شدن مجدد سلول هاي سرطاني در روش پيوند بافت تخمدان، روش دوم بيشتر مورد توجه قرار گرفته است. بلوغ ازمايشگاهي فوليكول هاي نابالغ تخمداني بصورت دو سيستم كشت دو بعدي و سه بعدي صورت مي گيرد كه روش كشت سه بعدي بدليل حفظ تاثيرات متقابل سلول هاي گرانولوزا و اووسيت روش موثرتري است. هدف از استفاده از روش تخمدان مصنوعي، رشد فوليكول هاي تخمدان انساني در محيط ازمايشگاهي توسط كشت سه بعدي و تقليد از فرايند تكوين فوليكول در داخل بدن با استفاده از فاكتورهاي رشد و هورمون ها به ميزان صحيح و در زمان مناسب مي باشد.
در حال حاضر طبق آمار رسمي منتشر شده، وقوع خشكسالي طي ساليان گذشته موجب كاهش 3-1 متري سطح سفره هاي آب هاي زير زميني در هر سال گرديده است. از عواقب اين رخداد مي توان به شوري و افت كيفي آب و متعاقباً كاهش توليدات كشاورزي كه نقش مهمي در تأمين خوراك دام دارد، اشاره نمود. بدين ترتيب با توجه به محدوديت مراتع دامي از يك سو و افزايش جمعيت كشور از سوي ديگر، نياز به محصولات لبني و گوشت افزايش يافته و لذا استفاده از فناوري هاي نوين توليد مثلي كه موجب ارتقاي بهره وري صنعت دامپروري از جمله صنعت گاوميش داري شده ضروري بنظر رسيده ضمن اينكه حساسيت تغذيه اي كمتر گاوميش در قياس با گاو، اهميت صنعت گاوميش داري را بيش از پيش ضروري مي نمايد. پژوهشگاه جهاد دانشگاهي ابن سينا به همت متخصصين مجرب خود با پيشينه بيش از 20 سال فعاليت در عرصه بيوتكنولوژي توليد مثل در حيوانات مزرعه اي، در طي چند سال اخير با تمركز بر توليد خارج رحمي جنين با استفاده از تكنيك اخذ سونوگرافيك تخمك از دام زنده (Ovum pick up)، اقدام به تكثير نژادهاي ممتاز و كمياب گاو و گاوميش براي اولين بار در كشور نموده است. در اين فناوري پس از انتخاب بهترين دام هاي ممتاز داخلي (و يا وارداتي) بر اساس خصوصيات ممتاز ژنتيكي توليدي و توليد مثلي، حيوانات مذكور در مزرعه تحقيقاتي پژوهشگاه ابن سينا با استفاده از تكنيك Ovum pick up (اخذ سونوگرافيك تخمك از دام زنده)، به طور هفتگي در پروسه اخذ سونوگرافيك تخمك قرار مي گيرند. تخمك ها در آزمايشگاه جنين شناسي اين مجموعه با بهترين اسپرم ها لقاح يافته و سپس جنين هاي توليدي در مرحله بلاستوسيت، منجمد مي گردند. جنين هاي منجمد شده تماما شناسنامه دار بوده و تا زمان انتقال به گاوميش هاي گيرنده، در تانك ازت مايع (196- درجه سانتي گراد) نگهداري مي شوند. با استفاده از اين فناوري مي توان به طور ساليانه تعداد زيادي جنين از گاوميش هاي با خصوصيات ممتاز ژنتيكي توليد و پس از تعيين جنسيت، آنها را منجمد و ذخيره نمود. بدين ترتيب روند اصلاح نژاد و توليد شير از دو طريق در گله بهبود مي يابد: الف- انتقال جنين هاي با خصوصيات ممتاز ژنتيكي به گاوميش هاي گيرنده غير ممتاز ب- ايجاد آبستني هدفمند و تولد گوساله هاي ماده كه وارد چرخه توليد شير خواهند شد.
موارد یافت شده: 3